رنگ آمیزی برای کودک

در جهان امروز که بازی‌های کامپیوتری و موبایلی جای بازی‌هایی مثل ساخت کاردستی و یا نقاشی و رنگ آمیزی را گرفته؛ مهارت‌های گرفتن مداد در دست و مهارت‌های حرکتی ظریف در کودکان تضعیف شده است.

بازی‌های رایانه‌ای نه تنها مضر نیستند؛ بلکه مفیدند اما تا وقتی که جای بازی‌های دیگر را نگیرند و با گرفتن زمانی طولانی از کودکان موجب کم تحرکی و اعتیاد به بازی در آن‌ها نشوند. رنگ آمیزی کودکان ماشین ذهن پر از ایده او را با پرورش مهارت‌های لازم و تقویت قوه تخیل روشن می‌کند و مسیر پیشرفت آینده را روشن‌تر می‌سازد. رنگ آمیزی در سنین مختلف نیاز به آموزش‌های خود را دارد که در ادامه متن با آن‌ها آشنا می‌شویم.

فواید رنگ آمیزی برای کودکان

رنگ آمیزی برای بچه‌ها علاوه بر جنبه بازی و سرگرمی از نظر روان‌شناسی تأثیرات زیادی بر رشد ذهنی و حتی جسمی کودک دارد و تنها یک سرگرمی ساده محسوب نمی‌شود. فواید رنگ آمیزی برای کودکان را می‌توان به شکل زیر توضیح داد.

برای خرید تجهیزات خانه بازی کلیک کنید.

• هماهنگی چشم‌ها و دست‌ها

کودک هنگام رنگ آمیزی تمام دقت و ظرافت خود را به کار می‌گیرد تا با انتخاب رنگ مناسب بتواند با نظم خاص و بدون بیرون زدن از خط طرح را رنگ کند. نگاه با دقت به طرح، انتخاب رنگ مناسب، تلاش برای بیرون نزدن از محدوده رنگ آمیزی و همچنین کار با تراش و پاک‌کن موجب هماهنگی بین دست‌ها و چشم‌های کودک می‌شود.

تقویت هماهنگی بین این اندام‌ها بر روی فعالیت‌های دیگر زندگی کودک اثر می‌گذارد. بستن دکمه‌ها، بستن بند کفش و گره زدن از جمله اعمال تأثیر پذیر از هماهنگی بین دست و چشم‌هایند.

• شناخت رنگ‌ها

کودک از ابتدا با رنگ‌ها و نامشان آشنا نیست؛ بلکه از طریق تمرین و بازی کردن با مداد رنگی، گواش و رنگ انگشتی با رنگ‌ها و نامشان آشنا می‌شود. بعضاً پیش می‌آید که کودک می‌گوید طوسی ولی منظورش سرمه‌ای است؛ این اتفاق در مورد رنگ‌هایی که جزو 12 رنگ اصلی نیستند تا حدودی طبیعی است؛ زیرا برای کودک کاربردی نداشته‌اند.

• بهتر شدن دست خط

ظرافت خرج شده در شکل رنگ آمیزی کودک، کنترل مداد، قدرت و حرکات دست و همچنین هماهنگی بین چشم و دست‌ها همگی عوامل مثبت مؤثر بر تقویت دست خط و خوش خط شدن کودکمان است‌.

• پرورش ادراک دیداری

رنگ آمیزی برای کودک علاوه بر شناخت رنگ، شناخت تصویر و اشکال هندسی را نیز به دنبال دارد. رنگ آمیزی ارتباط مستقیمی بین بینایی، احساسات و درک محیط پیرامون کودک دارد پس موجب پرورش ادراک دیداری و تقویت هوش تصویری و فضایی او نیز می‌شود.

برای خرید میز و صندلی کودک استار کلیک کنید.

• رهایی از استرس و اضطراب

کودکان به علت عدم و یا کمبود تجربه در زمینه‌های مختلف، مسائل چه بسا بسیار ساده را در ذهن خود بزرگ‌تر از آنچه هست جلوه می‌دهند و همین موجب فشار روانی بر آنان می‌شود؛ انجام بازی با اسباب بازی‌های فومی، بازی با اسباب بازی‌های مونته سوری، تجهیزات خانه بازی و همچنین رنگ آمیزی موجب می‌شود کودک برای دقایقی ذهنی آرام و خالی از استرس و نگرانی را سپری کند. کودک می‌تواند از طریق رنگ آمیزی افکار و احساسات درونی خود را بروز دهد و دچار تخلیه ذهنی شود؛ یعنی رنگ آمیزی احساساتی مانند خشم، شادی و نگرانی به ظهور می‌رساند.

• افزایش خلاقیت

رنگ آمیزی برای کودک منبع الهام در خلاقیت است. تلاش برای انتخاب رنگ مناسب و کشف رنگ‌های جدید ذهن کودک را آماده خلاقیت و شارش افکار نو می‌کند.

• افزایش اعتماد به نفس

انجام کارهای موفقیت آمیز هرچند کوچک برای کودکان دستاورد بزرگی محسوب می‌شود و به آن‌ها یاد آوری می‌کند توانمند هستند و قادر به انجام کارهای دلخواهشان هستند. خلق طرح‌های جدید و رنگ آمیزی‌های روبه پیشرفت موجب تقویت اعتماد به نفس کودک می‌شود و این حس در انجام کارای بعدی و زندگی آینده او نیز تأثیر زیادی دارد.

• بالا رفتن تحمل کودک

رنگ آمیزی برای کودک در ابتدا امری دشوار است؛ بیرون زدن از خطوط، انتخاب رنگ نامناسب، عدم یک دستی در رنگ آمیزی و همچنین خسته شدن دست از جمله عوامل دشوارند اما با گذشت زمان این عوامل رفع می‌شوند و در این حین کودک یاد می‌گیرد با تمرین و ممارست می‌تواند به اهداف خود برسد.

همچنین بخوانید ; بازی کردن والدین با کودک

ابزارهای رنگ آمیزی

در گذشته داشتن مداد رنگی از ویژگی‌های لوکس بودن افراد بود؛ اما امروزه با پیشرفت علم و تکنولوژی ابزارهای رنگ آمیزی متنوعی وجود دارد که همه کودکان می‌توانند از آن استفاده کنند.

برای خرید اسباب بازی های فومی کلیک کنید.

• رنگ انگشتی

از روش‌های که رنگ آمیزی برای کودکان را جالب می‌کند استفاده از رنگ‌های انگشتی است‌. کودکان نسبت به رنگ‌های انگشتی به علت تماس مستقیم رنگ با انگشت ذوق و اشتیاق بالایی نشان می‌دهند. رنگ‌های انگشتی در انواع 3 و 6 رنگ در بازار موجودند؛ رنگ‌های انگشتی آریا از کیفیت خوبی برخوردارند. رنگ‌های انگشتی مخصوص کودکان و تماس با انگشتان است پس نگران خطرات و آسیب‌های ناشی از آن نباشید.

• گواش

استفاده از گواش در جهت رنگ آمیزی برای کودک نیازمند قلم‌مو است. توجه داشته باشید استفاده این نوع رنگ ممکن است برای کودکان کوچک‌تر مناسب نباشد.

• آبرنگ

 آبرنگ، قلم‌مو و مقداری آب از لوازم کارند؛ استفاده از آبرنگ همانند گواش نیاز به قلم‌مو دارد. در ابتدا ممکن است کشیدن طرح‌های دقیق و رنگ آمیزی‌ برای کودک توسط آبرنگ کمی دشوار باشد؛ اما به‌مرورزمان این مشکل حل می‌شود و حتی در صورت علاقه و تمایل کودک می‌تواند در نوجوانی به شکل حرفه‌ای دنبال شود. ‌

• مداد شمعی یا پاستل

رنگ آمیزی با مداد شمعی و رنگ آمیزی با مداد رنگی شباهت‌های زیادی دارند؛ اما کودکان باید دقت کنند پاستل را زیاد فشار ندهند؛ زیرا مقاومت مداد را ندارند و شکننده‌اند.

همچنین بخوانید ; تربیت فرزند پسر

مهارت رنگ آمیزی در کودک ۶ماهه

درست است؛ یک کودک شش‌ماهه توانایی لازم را برای نقاشی و رنگ آمیزی ندارد و مطابق آن بسیاری از والدین دارای کودک ۶ماهه حتی به مهارت رنگ آمیزی کودک خود در آن سن فکر هم نمی‌کنند؛ اما این عمل والدین اشتباه است‌.

کودکان زیر 6 ماه معمولاً وسایلی مانند مداد را با کف دست خود می‌گیرند و همین زمان مناسبی برای تقویت دست کودک برای انجام کارهایی ظریف مانند رنگ آمیزی است پس در زمانی که مطمئن شدید کودک می‌تواند بدون هیچ خطری مداد را در دست بگیرد و با آن مشغول بازی شود حتماً این فرصت را به او بدهید؛ توصیه می‌شود کنار فرزند بمانید؛ زیرا اغلب کودکان در این سن هر چیزی را ابتدا وارد دهان خود می‌کنند. این کار نه تنها به رنگ آمیزی کودک بلکه موجب تقویت مهارت‌های حرکتی و شناختی می‌شود.

مهارت رنگ آمیزی در 1 تا 2 سالگی

کودکان در این سن به رنگ آمیزی و کشیدن خطوط نامنظم علاقه خاصی نشان می‌دهند و همین موقع زمان مناسبی برای آموزش رنگ آمیزی، آشنایی و آموزش تشخیص رنگ به کودک است.

در این سن کودک مداد یا ماژیک را ملایم‌تر در دست خود نگه می‌دارد و نگه داشتن ابزار رنگ آمیزی به گونه است که تمام انگشتان خود را به دور آن پیچیده‌اند. به تدریج و با گذر زمان مهارت‌های پایه‌ای فرزند شکل می‌گیرد و بر روی بخش‌های مختلف زندگی او از جمله رنگ آمیزی اثر می‌گذارد.

آموزش رنگ آمیزی در 1 تا 2 سالگی

 آموزش رنگ‌آمیزی برای کودک 1 تا 2 سال نیز اصول خاص خود را دارد.

• در ابتدا فقط یک مداد رنگی را در اختیار کودک قرار دهید. کل جعبه مداد رنگی را جلو کودک گذاشتن نتیجه‌ای جز سردرگمی کودک ندارد‌.
• از ابزارهای رنگ‌آمیزی مختلف مانند ماژیک و مداد رنگی استفاده کنید.
• در ابتدا وسایل رنگ آمیزی را به کودک بدهید که نیاز بالا به قدرت دست نداشته باشد.
• ابتدا خودتان رنگ آمیزی برای کودکان خانه انجام دهید تا کودک از طریق تعامل و الگو برداری از شما بتواند آموزش ببیند.
• رنگ آمیزی آموزشی برای کودکان را از اشکال بزرگ و ساده شروع کنید همچنین می‌توانید از کتاب رنگ آمیزی کودکان متناسب با سن او نیز استفاده کنید.
• کودک در ابتدا با خط خطی کردن نقاشی را شروع می‌کند و برای کشیدن خط‌های نامنظم از حرکات بازو، شانه، آرنج و دست خود استفاده می‌کند و استفاده کاربردی از انگشتان دیده نمی‌شود. این امر در کودکان کاملاً طبیعی است و نیاز به نگرانی ندارد.
• برای تقویت کار با انگشتان تمریناتی مانند بستن دکمه، باز کردن گره و کار با قیچی را با کودکانتان تمرین کنید.
• در دیدگاه کودک رنگ‌آمیزی کودکان بازی و سرگرمی است پس والدین می‌توانند از طریق بازی و اسباب بازی‌های دیگر که برای کودک جذاب است؛ رنگ آمیزی برای کودک را شروع کنند.

همچنین بخوانید ; اسباب بازی مناسب نوزاد

مهارت رنگ آمیزی در 2 تا 3 سالگی

رنگ آمیزی کودک سه‌ساله به نهایت توسعه خود در دوران کودکی می‌رسد. کودکان در بازه 2 تا 3 سالگی کم‌کم توانایی حرکت مداد با انگشتان خود را پیدا می‌کنند و انتظار می‌رود ترسیم اشکال هندسی ساده مانند دایره و خطوط را داشته باشند.

نقاشی و رنگ آمیزی برای کودک در این سن معنا و مفهوم پیدا می‌کند برای مثال یک شکل غیرقابل‌تشخیص می‌کشد و اظهار می‌کند سگ یا گربه است.

اغلب خردسالان در این سن سعی می‌کنند از انجام بازی‌هایی که مهارت حرکتی ظریف آن‌ها را تقویت می‌کند دوری کنند؛ اما والدین باید سعی کنند با تهیه نقاشی رنگ آمیزی برای کودک و یا طرح رنگ آمیزی برای کودک آن‌ها را به سمت نقاشی و رنگ آمیزی ترغیب کنند.

همچنین بخوانید ; تربیت فرزند دختر

آموزش رنگ آمیزی در 2 تا 3 سالگی

• برخلاف مرحله قبل این بار والدین باید از ابزار نقاشی مختلف با رنگ‌های گوناگون استفاده کنند.
• هر چقدر مداد رنگی و یا ماژیک کوچک‌تر باشد به علت سهولت در دست قرار گرفتن برای کودکان این رده سنی مناسب‌ترند و موجب تقویت مهارت حرکتی ظریف آن‌ها می‌شود.
• انتظارات زیادی از فرزندتان نداشته باشید و با سرزنش و داد زدن او را از مسیر پیشرفت خود خارج نکنید. دعوا کردن و انتظار بالا از کودک موجب نفرت و دوری او از رنگ آمیزی می‌شود.
• از اشکال ساده و یا طرح‌های رنگ آمیزی برای کودکان مختص این سن استفاده کنید.
• اگر کودک نیاز به کمک دارد می‌توانید با دست و یا مرزهایی مانند چوب بستنی برای جلوگیری از خط بیرون زدن استفاده کنید.
• در جهت بهتر انجام شدن آموزش رنگ آمیزی برای کودک به او بیاموزید ابتدا از گوشه‌های طرح نقاشی شروع کند و سپس به مرکز طرح برود.
• کودکان تقلید پذیر و الگو بردارند پس هنگام کار کنار او بنشینید و برای اصلاح اشتباهش خودتان روش درست را دوباره انجام دهید.

همچنین بخوانید ; آموزش اعداد به کودک با بازی

مهارت‌های رنگ آمیزی در کودکان 4 تا 5 سال

رنگ آمیزی برای کودکان پیش‌ دبستانی از اهمیت بالایی برخوردار است. آن‌ها نسبت به گذشته در تعامل بیشتری با هم سن‌وسال‌های خود هستند و رنگ آمیزی کودکان جدید را می‌آموزند. در این رده سنی مهارت‌های حرکتی و بصری باهم ادغام می‌شوند و برعکس گذشته رنگ آمیزی و نقاشی حیوانات برای کودکان و بزرگسالان قابل تشخیص است.

در این سن از کودک انتظار می‌رود بتواند اشکال پیچیده‌تر را بکشد و رنگ آمیزی اشکالی مانند مربع را به خوبی انجام دهد. برخی کودکان پیش دبستانی در اثر جو خانواده و یا مهد کودک می‌توانند حروف را بنویسند و یا الفبا را تکرار کنند؛ اما طبق نظر کار درمان‌ها این تمرینات زود هنگام برای کودک مضر است و مطابق رشد مهارت حرکتی آنان نیست.

همچنین بخوانید ; بازی های مناسب کودک در خانه

آموزش رنگ آمیزی در کودکان 4 تا 5 سال

• در این مرحله تصاویر برای رنگ آمیزی کودک کمی پیشرفته‌تر می‌شود. اسب تک شاخ، خرس انیمیشن پو و همچنین پاتریک در باب اسفنجی از نمونه طرح نقاشی برای رنگ‌ آمیزی کودک‌اند.
• فضایی در خانه برای نمایش نقاشی‌های کودک خود در نظر بگیرید تا افراد با دیدن آن‌ها و مورد تشویق قرار دادن کودک اعتماد به نفس لازم را به او بدهند.
• کودک خودش باید بتواند مدادهایش را تراش کند. این عمل موجب تقویت مهارت حرکتی او نیز می‌شود.

همچنین بخوانید ; بازی های خلاقانه به کودک در خانه

آموزش رنگ آمیزی به کودکان 5 تا 6 سال

• در این بازه سنی نقاشی فقط روی کاغذ محدود نمی‌شود و تجربه سطوح و زمینه‌های متفاوت برای کودکان جذاب است.
• استفاده از شابلون‌ها در این سن منعی ندارد؛ اما بهتر است برای پرورش خلاقیت کودک کمتر مورد استفاده قرار بگیرند و از تصاویر رنگ آمیزی برای کودکان استفاده شود.
• اگر کودک در کشیدن طرح هنوز ضعیف است می‌توان از کتاب‌های رنگ آمیزی نقطه چین کودکان استفاده کرد.

همچنین بخوانید ; دلیل بازی نکردن کودکان

جمع بندی

رنگ آمیزی و نقاشی از لازمه‌های هر کودکی است که باید برای تخلیه ذهن فعال و خلاق خود و همچنین پرورش مهارت‌هایش به آن بپردازد. نقاشی و رنگ آمیزی جهت کودکان را در مسیری از زندگی که هستند نمایان می‌کند پس هرگز نقاشی و رنگ آمیزی‌های خلاقانه آنان را دست کم نگیرید و در رنگ آمیزی‌های مورد علاقه‌شان آن‌ها را یاری کنید.

در 6 و یا 7 سالگی به بعد الگوهای ذهنی کودکان به گونه‌‌ای شده است که بتوانند تفاوت جنسیت را متوجه شوند پس بهتر است رنگ آمیزی کودکان دخترانه و یا رنگ آمیزی کودکان پسرانه متناسب با خودشان را خریداری کنید.